Wat meer over geur en zijn stille invloed
Geur wordt geregistreerd in ons oudste hersengebied. Hier
zetelt ons limbisch systeem.
Het is het grensgebied tussen de hersenstam en de grote
hersenen en omvat o.a. de thalamus, de hypothalamus en de hippocampus. Dit
systeem speelt een grote rol bij de beheersing van emotioneel gedrag en
motivatie. Hier worden ook emotionele gebeurtenissen verwerkt.
De ontdekker hiervan was de Franse fysioloog dr. E. Papez.
Dit hersengedeelte was al ontwikkeld bij onze eerste
voorouders. Hier vinden we dan ook onze vitale aktiviteiten om te overleven
zoals slaap, sexualiteit, honger en dorst registratie, herinnering én het
reukvermogen.
Voor onze voorouders was het ruiken een belangrijk onderdeel
om te overleven. Geur bracht jagers en verzamelaars bij hun voedsel (weten hoe
eetbare planten ruiken, verse mest
herkennen van een graseter, en daardoor weten dat het nog in de buurt is..
zodat deze bij jou in de pan kan als maaltje) en om te overleven (als je “in de
wind” staat die de kant opgaat van een roofdier, dan ruikt deze meteen je geur
en herkent je ook direct als eventueel lekker hapje!) en was (en is ook nu nog)
belangrijk bij het vinden van een partner. Iemand die je niet lekker vind
ruiken, valt af als partner!
Deze mensen lieten zich dus automatisch leiden door geur.
Geur in deze tijd
De tegenwoordige mens is veel sterker gericht op die delen
van de hersenen die zich later ontwikkelden om te kunnen spreken, denken enz.
Hoewel de oude basiskennis met betrekking tot geur nog
steeds in de mens aanwezig is, is nu vaak geur en de betekenisgeving eraan,
aangeleerd en tot op zekere hoogte gestuurd door het bewustzijn.
Het geurgeheugen is echter, als het eenmaal is aangeleerd,
heel moeilijk te veranderen door bewust redeneren.
Als je bijvoorbeeld een geur ruikt uit een tijd waarin je
heel gelukkig was, of de geur van iemand die je heel graag mag, dan zul je, ook
al zit je in een andere situatie of is het helemaal niet dezelfde persoon, toch
gevoelens van geluk en ontspanning voelen bij het ruiken van die geur.
Iemand zal dus altijd, vaak onbewust, een geur kiezen waar
hij een goede herinnering aan heeft.
Massage geeft, ook zonder gebruikmaking van een etherische
olie, over het algemeen een gevoel van ontspanning en welbehagen. Gebruik je
dan een daarbij ook een etherische olie, dan zal deze persoon, als hij deze
geur thuis gaat gebruiken in bad of een aromalampje o.i.d. een associatie maken
met de massage die hij gehad heeft en daardoor een gevoel van ontspanning
krijgen.
Een ander facet van de werking van etherische olie op de
geest is dat het harmoniserend werkt tussen de linker en rechter hersenhelft.
Het herstelt het evenwicht tussen deze twee helften wanneer er disharmonie is.
De linker hersenhelft is verbonden met de gebieden Broca en
Wernicke en de rechterhersenhelft met het hallucinatorisch gebied (de
verbeeldingswereld).
In de gebieden Broca en Wernicke zetelt onder andere ons
taalsysteem (dat ons onderscheidt van dieren). Dit gebied heeft een
programmerende en dirigerende taak.
Het hallucinatorische gebied van de rechterhersenhelft kun
je vergelijken met een computer, die
alle inprentingen wat betreft ons doen en laten keurig opslaat. Deze
inprentingen komen direct in werking wanneer er een impuls komt vanuit onze
gedachten. Maar nog vaker reageert onze computer op herkenbare signalen vanuit
de buitenwereld. Ons gedrag wordt dus als het ware bepaalt door het programma
wat de computer afdraait. De signalen die vanuit de buitenwereld naar ons toe
komen worden door een systeem van detectors, onze zintuigen, doorgestuurd naar
deze gebieden.
Het hallucinatorisch gebied en de Broca en Wernicke gebieden
kunnen echter, onafhankelijk van elkaar, binnenkomende signalen verwerken.
Hierdoor kan er soms disharmonie ontstaan. Beide gebieden verwerken de signalen
dan dusdanig, dat de uitkomst niet op één lijn zit. Er ontstaat een spanning
die, als het lang aanhoudt, kan overslaan naar andere gebieden in onze
hersenkamers. Denk bijvoorbeeld aan delen die verantwoordelijk zijn voor
orgaanfuncties.
De rechterhersenhelft is dus verbonden met intuïtie, denken en
gedrag en de linker met logische, intellectuele processen. Als beide in balans
zijn, dan voelen we ons rustig en prettig.
Experimenten met inhaleren van etherische olie
Experimenten met vrijwilligers hebben aangetoond dat wanneer
proefpersonen etherische olie inhaleerden, de beide hersenhelften direct in
betere harmonie met elkaar functioneerden. Dit kon men aantonen omdat men voor
en gedurende en na het experiment via een EEG (electro encefalogram) de
hersenactiviteit zichtbaar had op scherm.
Jasmijn, roos en oranjebloesem gaven hersenritmes die men
ziet bij ontspanning en een meditatieve toestand, terwijl rozemarijn en
basilicum hersenritmes gaven die horen bij een toestand van helderheid en
alertheid.
Voorbeeld uit de praktijk
Via prikkeling van onze zintuigen en dus ook de reuk, komen
er impulsen bij de hypothalamus. De hypothalamus beïnvloed en regelt het
endocriene stelsel (hormonen) en het zenuwstelsel. Elk orgaan en veel
lichaamsprocessen worden hierdoor beïnvloedt.
We nemen een voorbeeld van hoe het werkt. Stel dat je bang
bent voor paarden. Als kind ben je ooit een door een paard gebeten toen je die
wilde aaien. Je kent de geur van paarden. Nu kom je ergens waar de geur van
paarden hangt, maar je hebt ze nog niet gezien. Je neus ruikt het, je computer registreert het; o,o, paarden, bang zijn, je limbische systeem
registreert je angst. Deze signalen gaan naar je hypothalamus en die geeft het
weer door aan de hypofyse. De hypofyse beheerst het endocriene systeem en je
adrenalineklieren krijgen de opdracht om direct adrenaline te produceren. Via
het bloed wordt de adrenaline verspreid door het lichaam. Het hart gaat
hierdoor sneller kloppen, je ademhaling versnelt. Hierdoor wordt er weer meer
zuurstof opgenomen in het bloed. Daardoor krijgen de spieren ook meer zuurstof,
wat nodig is om arbeid te leveren die langer dan een minuut duurt (we kunnen 1
minuut actie ondernemen, zoals hard wegrennen, zonder gebruik van zuurstof) en
de spieren krijgen een hogere spanning. Ze maken zich klaar om direct in actie
te kunnen komen.
Kortom, of er nu daadwerkelijk gevaar is of niet, alleen al
door die geur van paarden is je lichaam in no time klaar om snelle actie te
kunnen ondernemen: hard weg te lopen of te vechten.
Geur en reuk brengen dus nogal wat teweeg in ons lichaam en
gevoel, of we dat nu willen of niet.
